İyi Bir Website Tasarımı: Nelere Dikkat Etmeli?

İyi Bir Website Tasarımı: Nelere Dikkat Etmeli?

Birçok açıdan iyi bir website tasarlamak gerçekten zor ama imkansız olmadığını söyleyebiliriz. İnternette milyarlarca websitesi bulunmasına rağmen; bunlardan sadece birkaç bininin “gerçekten” iyi web tasarımına sahip olduğunu söyleyebiliriz.

Aktif birer kullanıcı olarak hepimiz internette farklı sebeplerle vakit geçiriyoruz. Alışveriş yapmak, yemek sipariş etmek, üniversitelerin websitelerini incelemek, şirketler hakkında bilgi sahibi olmak, haberleri ve blogları okumak, online eğitim almak; interneti kullanma nedenlerimizden en öne çıkanlar diyebiliriz. Ve günlük hayatımızda bu ihtiyaçlar doğrultusunda internette bulunduğumuz zamanı, kötü bir website deneyimi gerçekten mahvedebilir.

Eğer bir websitesi tasarlatmak istiyor veya mevcut olan siteni daha iyi hale getirmek istiyorsan, bu yazıyı senin için hazırladık. Bu yazı boyunca aşağıdaki Steve Jobs’un önemli sözünü göz önünde bulundurmanı tavsiye ediyor ve iyi bir websitesi nasıl hazırlanır anlatmaya başlıyoruz.

Steve Jobs: Tasarım sadece nasıl göründüğü ya da nasıl hissettirdiği ile ilgili bir şey değildir. Tasarım nasıl çalıştığı ile ilgilidir.

İyi Bir Websitesi Nasıl Tasarlanır?

İyi bir website tasarımının birçok alanda uzmanlık gerektirdiğini belirtelim. İyi olarak nitelendirilen bir websitesini kısayol çözümleri ile tasarlamanın pek mümkün olmadığını söyleyebiliriz. Aşağıda belirteceğimiz temel maddelere dikkat ederek; sen de kullanıcı dostu, daha kullanışlı ve estetik bir websitesi tasarlatabilir veya var olan siteni güncelletebilirsin.

1. Kullanıcı Sitede Kolay Gezinebilmeli

Bir web sitesi tasarlanırken ve uygulamaya geçerken aklında bulundurman gereken önemli konulardan biri kullanıcıların sitende kolayca gezebilmeleridir. Yapılan bir araştırmada, anket katılımcılarının %94’ü; “site içerisinde kolay şekilde gezinmenin” en önemli website özelliği olduğunu belirtiyor.

Kullanıcıların web sitende kolayca gezinmelerini sağlayacak maddeleri kısaca şöyle sıralayabiliriz:

Menü çubuğuna minimum sayıda seçenek koyarak basitleştirmek.
Açılır menü seçeneklerini azaltmak.
Gerçek hayattan kelimeler ya da kullanıcıların dilini kullanarak seçenekleri isimlendirmek.
Website içerisinde çok fazla tıklama gereksiniminden kaçınmak.

En iyi web site örneklerine de bakarak bu önerileri nasıl uygulayabileceğin konusunda bilgi sahibi olabilirsin. İlgilendiğin website alanında birçok örnek inceleyerek kendini motive etmeni, öğrenmeye odaklanmanı ve kendini bu alanda eğitmeni tavsiye edebiliriz. Gmail yani Google ve Apple gibi oldukça bilinen siteleri bahsettiğimiz iyi örnekler olarak gösterebiliriz.

2. Responsive (Uyumlu) Tasarıma Dikkat Edilmeli

Önce işin temelini öğrenelim; responsive yani uyumlu tasarım nedir? Responsive tasarım bir websitesinin veya bir web sayfasının tüm akıllı cihazlar ve bilgisayarlarda ya da boyutlarından bağımsız olarak tüm görüntüleme cihazlarında sorunsuz bir şekilde görüntülenmesi ve çalışmasıdır diyebiliriz. Günümüzde her kullanıcı, herhangi bir sitenin mobil versiyonunu da görmek istiyor. Yani, tasarımcı, hazırlayacağı web sitesini sadece büyük ekran için değil, küçük ekranlara uyumlu olacak şekilde tasarlamalı. Mobil uyumlu olarak bahsettiğimiz responsive sitelerinn; yalnızca belirli bir telefon modeline göre çalışmaması ve bütün akıllı telefonlara uyumlu olması gerekiyor.

Responsive bir tasarıma sahip olabilmek için sunacağımız bazı önerileri şöyle sıralayabiliriz:

Görseller optimize etmeli, web sitesindeki görselleri uyumlu hale getirmeyi unutmamalısın.
Butonların boyutlarını optimize etmelisin. Butonlar, küçük ekranlarda da tıklanabilir olmalı.
Mobil öncelikli olarak İngilizce’den uyarlanan “mobile first” mottosunu benimsemelisin. Yani günümüzde hemen herkes akıllı telefon sahibi olduğu için, internette herhangi bir siteye bakmak için ilk önce telefonlarından bakıyorlar. Bu da tasarımlarda web sitelerin mobil tasarımlarda neden öncelikli olması gerektiğini bize gösteriyor.

3. Bir Renk Paleti Oluşturulmalı ve Bu Renklere Sadık Kalınmalı

Bir web sitesi tasarımında renk oldukça önemli diyebiliriz. Kullanıcılar sayfalarda gezerken gördükleri butonların veya simgelerin tam olarak ne ile ilgili olduğunu anlamaları deneyim açısından önemli. Web sitesi için bir renk kartelası hazırlamak çok önemli; fakat bu renk şemasını ya da kartelasını tutarlı bir şekilde kullanabilmenin de oldukça zor olduğunu belirtelim.

Genellikle renkler arasında seçim yapmak ve seçilen renklerin insanların algısını olumlu etkileyerek beğenilmesini sağlamak çok önemli ve bir o kadar zor bir iştir diyebiliriz. Seçilen bazı renkler belirli metinlerle çok iyi uyum sağlarken bazıları ile uyumlu olmayabilir. Bu noktada tutarlılığı korumak önemli. Böyle durumlarda; bir test sürümü çıkararak anket yoluyla kullanıcılardan geri bildirim alarak ilerleyebilirsin.

Websitesinde kullanacağın renklerle ile ilgili bazı önerilerimizi şöyle sıralayabiliriz:

Websitesinde tasarımlarında aşırı parlak veya koyu renkler kullanılmamamlı.
Gerekli alanlarda önemli bilgiler vurgulanmalı.
Doğru renk kombinasyonunun kullanıldığından anket veya testler ile emin olunmalı.
Renkleri olabildiğince minimalist tonlarda seçilmeli.

4. Kullanımı Kolay ve Sade Bir Kullanıcı Arayüzü (UI) Tasarlanmalı

Kullanıcı ara yüzünü, bir kullanıcının siteyle ve içerisindeki sistemle etkileşime geçtiği alandır ve kullanıcı ve sistem arasında bir köprü görevi görür. Eğer kullanıcı arayüzü iyiyse, söz konusu kullanıcı mutlaka sitede daha fazla zaman geçirecektir diyebiliriz. Bu sebeple, arayüz tasarımı anlaşılır, sade ve kullanım açısından kolay olmalı.

Ara yüzü bu seviye tasarlamak ise tasarımcının en önemli görevi olduğunu belirtelim. İyi bir kullanıcı arayüzü tasarımı için önerilerimiz kısaca şöyle sıralayalım:

Arayüz sade ve anlaşılır olarak tasarlanmalı.
Sayfa yapısı kullanışlı ve verimli kurgulanmalı.
Yazı karakteri ve renklerde tutarlı bir tasarım yapılmalı.
Gerekli olmayan bilgilerin hepsi kaldırılmalı.
Sayfada çok fazla aşağı kaydırma eylemi gerektiren bilgiden kaçınılmalı.

5. İçerikler Net ve Kullanıcıların Aradıkları İle Uyuşmalı

Bir kullanıcı herhangi bir amaçla bir web sitesini ziyaret ettiğinde o sitede aradığı içeriği kolaylıkla bulmak ister. Bu sebeple tasarladığın web sitesinin içeriklerine en az tasarımı kadar özen gösterilmeli.

Sitede aranan bir içeriğin kolay bir şekilde kullanıcıya sunulması ve içeriğin detayları da verilecek ana metnin dolandırılmadan açık ve bir dille yazılmış olmasının; kullanıcı deneyimi açısından da çok önemli olduğunu söyleyebiliriz.

6. Web Sitesinin Performansı Yüksek Olmalı

Günümüzde teknolojinin hızı kullanıcı deneyimi açısından çok önemli olduğu gibi, bir web sitesinde de çok önemlidir. Hepimiz yavaş açılan bir web sitesi veya uygulama ile karşılaşınca zaman zaman sinirlenebiliyor, zaman zaman beklemeden pencereyi kapatabiliyoruz.

Bu sebeple, tasarlanan web sitesi yavaş ise marka veya kurum üzerinde olumsuz bir etkisi olacağını bilmelisin. Peki websitesinin hızını nasıl test edebilirsin? Bu konuda destek alabileceğin birçok site bulunuyor. Bunlardan birine “Pingdom Tools” sitesini örnek verebiliriz. Eğer websiten yavaşsa bu tarz site performansını ölçen sitelerden önce problemin kaynağını bulabilir, çözüm için daha verimli bir yol izleyebilirsin. Websitenin performansını artırmak için bazı önerilerimizi ise şöyle sıralayabiliriz:

Websitendeki dosyaları sıkıştırmalısın.
Görselleri optimize etmelisin.
HTTP isteklerini azaltmalısın.

7. Gerekli Olmadıkça Uyarı/Bildirim Ekranlarından Kaçınılmalı

Websitesinde gösterilecek uyarıların ve bildirim ekranlarının gerçekten gereken sayıda olması kullanıcı deneyimi açısından oldukça önemlidir diyebiliriz. Online işlemler gerektiren bir sitede gerekli olmayan bildirim ekranları kullanıcının o siteyi bir daha kullanmaması ile sonuçlanabilir.

Bu konuda yapılabilecekleri kısaca şöyle sıralayalım:

Eğer kullanıcıya çok sık uyarı veya bildirim gönderilecekse, bu konuda net olmalı ve alakasız bilgiler vermekten kaçınılmalı,
Gereksiz yerlerdeki bütün uyarılar ve bildirimler kaldırılmalı,
Web sitesinde uyarı kutuları çok sık kullanılarak kullanıcı rahatsız edilmemeli,
Kullanıcıyı iletişim kutusu döngüsünün içine sokmamaya dikkat edilmeli.

8. 404 ya da 500 Hataları Azaltılmalı

Eğer bir web sitesi tasarlatıyorsan ya da tasarlatmayı planlıyorsan; sitenin tüm sayfaları, özellikleri ve işlevselliğine dikkat etmelisin. Web sitelerinde çalışmayan bağlantılar ve resimler olmamalı ya da eksik fonksiyonlar yer almamalı kullanıcı deneyimi açısından çok önemli.

Özellikle web sitesi 404 ya da 500 hatası vermemeli. Öte yandan, yanlışlıkla hatalı ya da bozuk bir link olması durumunda güzel, eğlenceli ve sitenin genel havasına uygun bir sayfası tasarlamaya çalışmalısın. Çünkü nadiren yaşanacak olsa bile, güzel ve uygun bir 404 sayfasının, kullanıcı deneyimi ve web sitesinin kalitesine etkisi açısından önemli olduğunu söyleyebiliriz.

Özetleyecek olursak;

İyi bir websitesi tasarlatman için öne çıkan bu prensiplerden yola çıkarak sen de kullanıcı dostu ve fonksiyonel web siteleri tasarlatabilirsin. Kullanıcı dostu, güzel tasarlanmış ve aynı zamanda kullanımı kolay bir web sitesi her zaman başarılı bir site performansı yüksek başarılı bir websitesi olacaktır diyebiliriz.